
Βλήτα – vlita, is de groente die je ’s zomers als χόρτα – chorta eet in Griekenland. Ze wordt alleen ’s zomers gezaaid en geoogst.
Τα χόρτα του καλοκαιριού – Ta chórta toe kalokerioé – De groenten van de zomer.
Wij hebben in onze tuin ook een veld vol staan, zoals je op de foto’s in het plaatje ziet. Als je niet alles opeet en de plant zaad laat maken, dan wordt het verspreid door de wind of vogels en daardoor kom je de plant ook regelmatig elders tegen.
Vlita kook je en je serveert het met olijfolie, citroen, peper en zout. Het wordt vaak vergeleken met spinazie, maar de smaak is geheel anders, veel zachter en zoeter.
De Latijnse naam is Amaranthus blitum, waardoor je begrijpt hoe de naam Vlita is ontstaan. Theophrastus, een leerling van de Griekse filosoof en wetenschapper Aristoteles, noemde de groente bliton of blitum. In het Grieks schrijft men: βλήτα, wat de meervoudsvorm is van βλήτο – vlíto.
De Nederlandse naam is Kleine Majer. De plant is rijk aan ascorbinezuur, foliumzuur, caroteen en calcium meldt Wikipedia. In de 16e eeuw werd de plant verdrongen door spinazie. Dus de vergelijking met spinazie is al heel oud!
Vlita is een archeofyt – een antieke plant. Αρχαίος – Archéos = oud/ antiek en φυτόν – fitón = plant.
Er is nog een leuke betekenis van βλήτο!
Βλήτο betekent ook: kaffer, sukkel, stommeling, eikel, domme lul, stomme trut!
Τι βλήτο που είναι αυτός! – Ti vlíto poe iéne aftós! – Wat een stommeling is dat!
En dan χόρτα – chórta! Dat betekent: grassen en bladgroenten.
Het enkelvoud is το χόρτο – to chórto – het gras, de groente.
Maar χόρτο betekent ook: wiet! Dus wat krijg je dan op je bord?? Dat zal uit de context wel blijken.
Καπνίζεις ή τρως χόρτο; – Kapnízies i tros xórto? – Rook je of eet je groente/gras?
De wilde groenten heten άγρια χόρτα – ágria chórta. Die verzamelen we in de winter en het vroege voorjaar in de bergen.
Er zijn enorm veel soorten en je moet wel weten wat je plukt. Maar Dimitris weet dat heel goed, dat heeft hij allemaal van zijn grootmoeder geleerd.
Oppassen dus dat je geen ζιζάνια – zizánia of αγριόχορτα – agrióchorta = onkruid plukt, of juist wel?
Wat de één onkruid vindt, is voor de ander een smakelijk maal.
Καλή όρεξη! – kalí óreksi! – eet smakelijk!

Kalimera, Duidelijk artikel Vandaag ga ik voor het eerst met vlita een gerecht maken Is er een recept met kaas of zuchini? Culinaire groeten, Huub van Helvoort
Hallo Huub, In Griekenland wordt chorta/vlita meestal als (warme) salade gegeten met olie en citroen, zout en peper en soms oregano. De vlita wordt wel eerst gekookt. Je kunt het ook verwerken in een pita met lente-uitjes, feta en eventueel prei. Hier is een recept: https://akispetretzikis.com/recipe/1746/chortopita-me-feta Het recept is ook in het Engels beschikbaar. Eet smakelijk – Καλή όρεξη
Wat leuk om al die subtiele verschillen te leren kennen, dank je! Ik dacht dat Xorta paardebloemblad betekende. Was zowat m’n lievelingsgroente op Kreta en eet het thuis ook regelmatig (o.a. goed tegen straling), maar ik zie die variant tot mijn verbazing er niet bij staan? Ben ik abuis en heb ik dat paardebloemblad zelf verzonnen of heb je er ook wel eens van gehoord?
In dit bericht schrijf ik niet over de andere soorten chorta, maar in een ander gastblog schrijf ik er meer over. https://www.griekipedia.nl/nieuws/gastblogs/gastblog-griekse-chorta/
Inderdaad eten we paardenbloembladeren, in het vroege voorjaar, dan is het erg lekker. Op ons land staat dan heel veel.